İstanbul, 2023
Hazırlayan: www.mayhr.net Danışmanlık
İŞYERİ PERSONEL YÖNETMELİĞİ
BÖLÜM I
GENEL HÜKÜMLER
Amaç, kapsam ve tanımlar
Amaç ve kapsam
Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işveren ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin işe alım sırasında çalışma süresi içinde ve iş akdinin bitiminde uyulması gereken kuralları düzenlemektir.
İşverene ait işyerlerinde, bu işyerlerinin işveren vekilleri ile işçilerine uygulanır. İşveren vekilleri ve işçiler, bu yönetmelik hükümleri ile bağlıdırlar.
BÖLÜM II
İŞE ALIMLARDA ARANAN NİTELİKLER VE İŞE ALIM PROSEDÜRÜ
Madde 2- Genel koşullar
2.1- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, ancak yasalara aykırı olmamak ve ekonomik davranılmak koşulu ile gerek normal gerekse özel görevler için yabancı uyruklular da çalıştırılabilir,
2.2- Kamu haklarından yasaklı bulunmamak,
2.3- Çıraklar ve stajyerler hariç 18 yaşını tamamlamış olmak,
2.4- Yüz kızartıcı suç, kaçakçılık ve benzeri suçları işlememiş olmak,
2.5- Askerlikle ilişkisi bulunmamak,
2.6- İş Kanunu’nun 30 uncu maddesine göre çalıştırılma zorunluluğu bulunanlar dışında, özürlü ve eski hükümlü olmamak, terörle ilgilisi bulunmamak.
Madde 3- Özel koşullar
Ayrıca işe alınacaklarda genel koşulların yanında; eğitim, iş deneyimi, yabancı dil, bilgisayar bilgisi, sosyal yön, işe uygun eğitim geçmişi, işyeri ile işyeri dışındaki çevresi ile olan sosyal faaliyeti ile ilgili olarak yapılacak işe uygun olmak.
Madde 4-İşe Alım Prosedürü
4.1- Herhangi bir ilan olmaksızın yapılan iş başvurularında personel birimi personel adayına iş başvuru formu doldurtacaktır
4.2- Personel ihtiyacına göre birim şefleri personel talep formlarını dolduracaktır
4.3- İnsan Kaynakları müdürünün imzası alınacak ve Genel müdürünün onayına sunulacaktır,
4.4- Genel müdürü tarafından onaylanan talep için atama formu düzenlenecek, sırası ile ilgili bölüm şefi ve mali işler müdürüne imzalatılacak ve proje müdürüne onaylatılacaktır
4.5- Personel 2 aylık deneme süresine tabi tutulacak, 2 aylık sürenin bitimine 1 hafta kala deneme değerlendirme formu hazırlanacaktır.
BÖLÜM III
ÜCRET
Madde 5- İşe alınmaya karar verilen personelin çalışacağı süre ve çalışacağı süre karşılığında alacağı ücretin tanımı yapılacaktır . Bir aylık çalışma süresi 225 saat olup (İş K.4857 / m.63) net ücret bu süre için verilecek, fazla çalışma süresi ise mesai olarak hesaplanacaktır.
BÖLÜM IV
İŞE GİRİŞTE İSTENİLEN EVRAKLAR
Madde 6- İşe Giriş İşlemlerinin Yapılması
İşe başlatılmak üzere çağrılan personele aşağıdaki belgelerin işçi özlük dosyasına konulmak üzere tamamlattırılması zorunludur. Bu evraklar tamamlanmadan işçinin işe giriş işlemi yapılmamalıdır.
6.1- Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışabilir Sağlık kurulu raporu,
6.2- En geç işbaşı yapmazdan bir hafta önce alınmış sabıka kayıt belgesi,
6.3- Askerlik ilişiksizlik belgesi,
6.4- En geç başvuru tarihinden sonra çekilmiş 6 adet vesikalık fotoğraf,
6.5- Nüfus cüzdanı fotokopisi,
6.6- İkamet belgesi,
6.7- Öğrenim durumuna ilişkin diploma, mevcut tüm sertifikalar,
6.8- Sürücü belgesi,
6.9- Vukuatlı Aile Nüfus Kayıt Örneği,
6.10- Mühendisler için oda kayıt numarası ve oda kayıt ilini gösterir belge.
6.11- Kümülatif Vergi Matrahı
Personel Özlük Kontrol Listesi
İşçinin özlük dosyası Ek-5’te örneği yer alan Personel Özlük Kontrol Listesi ile uyumlu şekilde tutulmalı, bu listede yer alıp da işe giriş esnasında temin edilmeyen evraklar en geç 1 hafta içerisinde tamamlattırılmalıdır.
Madde 7- İşçinin İşe Başlatılması
İşçiye işbaşı yaptırılmadan önce aşağıdaki formlar imzalattırılır ve işçinin özlük dosyasına eklenir:
7.1- Personel İmza Beyannamesi
7.2- Hizmet Akdi (Belirli / Belirsiz / Kısmi Süreli / Yurt Dışı)
7.3- Aile Durum Bildirimi ve Taahhütname
7.4- Fazla Çalışma Muvafakatnamesi
7.5- İş Güvenliği Talimat ve Tutanağı
7.6- İş Güvenliği Taahhütnamesi
7.7- İş Güvenliği Koruyucu Malzeme Zimmet Tutanağı
7.8- İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Tutanağı
7.9- Risk Kontrol Faaliyetleri
7.10- Acil durum planı
7.11- İşyerlerinde çalışma sırasında mutlaka uyulması gereken güvenlik önlemleri ve talimatlar
7.12- Personel Talimatları
BÖLÜM V
İŞÇİ ÖZLÜK DOSYASI
Madde 8- 10.06.2003 tarih 25134 no’lu Resmî Gazetede yayımlanan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 75.maddesi uyarınca işçi özlük dosyasın tutulması zorunlu kılınmıştır. İşçi özlük dosyasında aşağıdaki belgeler yer alacak ve Ek-5 Personel Özlük Kontrol Listesi ile uyumlu şekilde özlük dosyasında saklanacaktır.
- 1- İşçiye ait kimlik fotokopisi (4857 / m.75),
- 2- İkamet belgesi,
- 3- Sürücü belgesi (varsa),
- 4- Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği,
- 5- En geç işbaşı yapmazdan bir hafta önce alınmış sabıka kayıt belgesi,
- 6- Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışabilir Sağlık kurulu raporu, (4857 / m.86,87),
- 7- Askerlik ilişiksizlik belgesi,
- 8- En geç başvuru tarihinden sonra çekilmiş 6 adet vesikalık fotoğraf,
- 9- Öğrenim durumuna ilişkin diploma, mevcut tüm sertifikalar,
8.10- Mühendisler için oda kayıt numarası ve oda kayıt ilini gösterir belge,
8.11- Personel İmza Beyannamesi
8.12- Personel İş Talep Formu
8.13- Hizmet Akdi (4857 / m.8.2),
8.14- Aile Durum Bildirimi
8.15- Fazla Çalışma Muvafakatnamesi (4857 / m.41),
8.16- İşe Giriş Bildirgesi (506 / m.9),
8.17- Her ay işçiye verilmesi zorunlu olan Ücret Hesap Pusulası’ nın işçinin imzasını taşıyan örneği (4857 / m.37),
8.18- Hamile kadınların doğumdan önce 3 haftaya kadar çalışması halinde gerekli olan doktor onayı (4857 /m.74.1),
8.19- Doğum öncesi ve sonrası izinlerin arttırılması gerektiğini gösteren doktor raporu (4857 / m. 74.2),
8.20- Yıllık İzinleri gösteren ve personelin imzasını taşıyan izin talep formu ve izin kayıt defteri- tüm personelin yıllık izinleri tek defterde tutulacak (4857 / m.56),
8.21- Kan grubunu gösterir belge,
8.22- Vizite kağıtları, istirahat raporlarının örnekleri,
8.23- İş Güvenliği Talimat ve Tutanağı,
8.24- İş Güvenliği Taahhütnamesi,
8.25- İş Güvenliği Koruyucu Malzeme Zimmet Tutanağı,
8.26- İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Tutanağı,
8.27- Risk Kontrol Faaliyetleri,
8.28- Acil durum planı,
8.29- İşyerlerinde çalışma sırasında mutlaka uyulması gereken güvenlik önlemleri ve talimatlar,
8.30- Personel Talimatları.
8.31- Nakil halinde nakil bildirim tebligatı, nakil formu, iç yazışmalar, ihtarnameler ve alınan savunmalar,
8.32- Yasal ihbar ve kıdem tazminat bordroları, iş akdinin bitiminde kullanılmayan yıllık izin ücret bordroları ve ibranameler,
8.33- İş sözleşmesi sona erdiğinde Çalışma Belgesi’nin bir örneği ile belgenin verildiğini gösteren tutanak.
8.34- Personel talep formu,
8.35- Deneme süresi değerlendirme formu (2 aylık deneme süresinin bitimine 1 hafta kala yetkililer tarafından doldurulacaktır.)
8.36- – Kümülatif Vergi Matrahı
BÖLÜM VI
İŞÇİ VE İŞVEREN VEKİLİNİN SORUMLULUKLARI
İşçinin sorumlulukları
Madde 9- İşçinin sorumlulukları; bu yönetmelikte ve yazılı iş sözleşmesinde yer alan hususlarla birlikte çalışma yaşamına ilişkin kanunlar, tüzükler, yönetmelikler, genelgeler ve her türlü yasal düzenlemelerle işverenlikçe çıkartılmış ve çıkartılacak olan iç talimatlarla işveren veya vekilinin vereceği sözlü talimatlara uymak.
9.1- Görevini en kaliteli ve ekonomik şekilde yapmak, görev ve yetkilerini kötüye kullanmamak,
9.2- Gerektiğinde görevi ile ilgili bilgileri zaman geçirmeden bir üst makama aktarmak,
9.3- İşverenlikçe belirlenmiş ve belirlenecek olan çalışma saatlerini kabullenmek ve çalışma saatlerinde işyerinde bulunmak, çalışma süresinin tümünü iş için değerlendirmek,
9.4- Çalışması sırasında işveren veya vekili ile işyeri işçilerine, diğer işveren veya vekilleri ile bunların işçilerine ve müşterilere karşı uyum ve iyi niyet kuralları içinde hareket etmek.
9.5- Kılık-kıyafetine özen göstermek, sakallı olarak ve boyasız ayakkabı ile işe gelmemek, işverenin belirleyeceği zamanlarda kravatsız (kravat büro personeli için geçerlidir) gezmemek,
9.6- İşveren veya vekilini ve işyeri işçilerini zora düşürecek olayları öğrendiğinde durumu bir an önce bir üst makama iletmek,
9.7- İşi ile ilgili olmayan konularda diğer işçilerin işlerine üst makamdan emir olmadan karışmamak,
9.8- İşyerine ilişkin malzemeleri temiz kullanmak, teknik konular dışında olmak üzere ve günlük olarak bakımlarını yapmak, malzemeleri işyeri dışına çıkartmamak,
9.9- İşyerine alkol ve uyuşturucu alarak gelmemek, bunları ve yasaklanmış maddeleri işyerine sokmamak, işyerinde kumar oynamamak, oynatmamak, oynayanları üst makama bildirmek,
9.10- İş sağlığı ve güvenliği ile işyeri güvenliği ve emniyeti konularına özen göstermek, bunlara yasal düzenlemelerin emrettiği şekilde uymak,
9.11- Tehlike arz eden bir durumla karşılaştığında amirlerini ve arkadaşlarını derhal haberdar etmek,
9.12- Gerektiğinde ve amirlerinin isteği halinde, branşına uygun olmak ve yapmasında iş kazası ve meslek hastalığına neden olmayacak şekilde verilen diğer işleri maddi menfaat talep etmeden yapmak,
9.13- Bu yönetmelikte yer almayan ancak iş sözleşmesinde yer alan tüm hususlara uymak,
9.14- İşverenlikçe veya başka kuruluşlar tarafından yapılan toplantılara, eğitimlere, seminerlere, işverenin uygun görmesi halinde katılmak, işyerinin kurulu bulunduğu yerdeki yapılan bu çalışmalara katılma nedeni ile maddi ve manevi talepte bulunmamak,
9.15- İşyerinde fazla çalışma, fazla sürelerle çalışma, hafta tatili çalışması, ulusal bayram ve genel tatil çalışması, denkleştirme uygulaması, telafi çalışmasına uymak.
9.16- Bu yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda, iş sözleşmesinde yer alan hususlar uygulanır. Yönetmelikte ve iş sözleşmesinde yer almayan hususlarla ilgili olarak kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer yasal düzenlemelere ilişkin hususların uygulanacağı konusunda sorumlu ve yükümlüdür.
Madde 10- İşveren veya vekili veya işyeri yetkilisinin yetki ve sorumlulukları
10.1- İşçilerin verimli ve uyumlu çalışmalarının sağlanması için yapılan çalışmaları denetlemek, iş sağlığı ve güvenliği konuları ile yasal düzenlemelerin yerine getirilmesini emrettiği konularda yetkilerini kullanmak,
10.2- İşçilerin çalışmaları sırasında eksikliklerinin tespiti halinde o anda giderilmesi mümkün ise o anda yardımcı olmak, durumu bir üst makama ve işçiye yazılı olarak bildirmek,
10.3- Yasal düzenlemelerin, bu yönetmelik ve iş sözleşmesi ile verilmiş tüm görevleri yapmak,
10.4- Hal ve hareketleri ile diğer çalışanlara örnek olmak,
10.5- İşveren vekilleri için de bu yönetmelikte veya yazılı iş sözleşmesinde yer alan hususlar uygulanır. Yönetmelik hükümleri ile iş sözleşmesi hükümlerinin birbirleri ile çatışması halinde lehlerine olan hüküm uygulanır. Bu yönetmelikte ve iş sözleşmesinde hüküm bulunmaması halinde ise mevcut yasal düzenlemelere göre işlem yapılır.
BÖLÜM VII
PUANTAJ KAYITLARI VE HESAP PUSULASI
Madde 11- Personelin puantaj kayıtları her bir personel için ayrı ayrı Ek-18’de yer alan puantaj tablosuna uygun şekilde tutulacak ve her personele imzalattırılacak, bordro kayıtları imzalatılan puantaj kayıtları esas alınarak hazırlanacaktır.
BÖLÜM VIII
İŞ KAZASI
Madde 12- İş kazası durumunda aşağıdaki işlemler yapılacaktır.
12.1- İş kazasına uğrayan personele derhal sağlık yardımı yapılır,
12.2- 3 nüsha halinde işverence Ek-19’da örneği yer alan tutanak düzenlenir, kazayı gören 2 kişinin de ifadeleri bu tutanağa geçirilir,
12.3- Kaza jandarma veya polise telefonla ve yazılı olarak bildirilir,
12.4- Kaza ilgili il sigorta müdürlüğüne kazadan sonra 3 gün içerisinde internet üzerinden bildirilir,
12.5- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne dilekçe ile en geç 2 iş günü içinde haber verilir ekine iş kazası tutanağı ve iş kazası bildirim formu (Ek-19a) koyulur.
12.6- Kaza ile ilgili bir dosya hazırlanır, dosyada ayrıca aşağıdaki evraklar konur;
• İşçinin sigortalı işe giriş bildirgesi,
• İş sözleşmesi,
• İşe giriş sağlık raporu,
• Kaza tarihinden önceki 4 aya ait ücret pusulalarının imzalı suretleri,
• İş güvenliği talimat ve tutanağı,
• İş güvenliği koruyucu malzeme zimmet tutanağı,
• İş sağlığı ve güvenliği eğitimine katılma tutanağı.
BÖLÜM IX
NAKİL
Madde 13 – Personelin başka bir işyerinde, lokasyona, birimde görevlendirilmesi halinde aşağıdaki işlemler yapılacaktır.
13.1- Nakil çalıştırılacak birimin dışında başka bir yer ise yazılı olarak personelin tebligat adresine telgraf veya APS ile bildirilecek, bu bildirim yeni işyerine başlayacağı süreden en az 6 iş günü önce olmalıdır, işyeri içerisinde ise bildirim formunda nakli yapılan personelin imzası yer alacaktır,
13.2- Ek-20’de örneği bulunan Nakil Bildirim Formu doldurulacak nakli yapılan şantiyeye gönderilecektir. Ek-20a’da örneği bulunan Nakil Talep Formu işçiye imzalatılacaktır.
BÖLÜM X
İZİNLER
Madde 14- İzinler personel tarafından Ek-21’de yer alan izin formları ile talep edilecek ve aynı form üzerinden departman yetkililerince onaylanacaktır.
14.1. Yıllık İzin
Yıllık ücretli izinler, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre düzenlenir. Buna göre; deneme süresi dâhil şirkette bir yılını dolduran personel aşağıda belirtilen sürelerde izin hakkına sahip olur.
1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlar 14 iş günü,
5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar 20 iş günü,
15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlar 26 iş günü,
izin kullanma hakkına sahiptirler.
• Yıllık ücretli izin hesabında cumartesi günü iş günü olarak dikkate alınmaktadır.
• Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında, izin süresine rastlayan ulusal bayram ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
• Yıllık ücretli izin talepleri iş düzenini aksatmayacak şekilde makul bir süre önceden İnsan Kaynakları Departmanı’na bildirilecektir.
• Yıllık İzin Formu, personelin bağlı olduğu yetkili tarafından onaylanmadıkça işleme konulamaz.
• Yıllık İzin Formları personelin özlük dosyasında muhafaza edilir.
• Şirket; gerekli gördüğü takdirde personeli izinden geri çağırabilir. Personel bu çağrıya uymakla yükümlüdür.
14.2. Sağlık İzinleri
Personel, rahatsızlığını gerekçelendirmek kaydıyla ayda en fazla iki gün istirahat izni kullanabilir. Daha uzun sürebilecek hastalık durumları için personel, İnsan Kaynakların Departmanı’na sağlık durumu gösterir evrakı sunmak zorundadır.
14.3. Mazeret İzinleri
Aşağıda belirtilen hallerin belgelendirilmesi durumunda personel, belirlenen sürelerde ücretli mazeret izin hakkını kullanabilir.
1. Dereceden yakınların hastanede ameliyat, test vb. nedenlerden dolayı yatarak tedavi görmesi durumunda refakatçi olarak eşlik etmek zorunda olan personel ayda en fazla 1 iş günü.
Dışarıdaki kurumlarda yapılması gereken zorunlu, imza ile atılarak gerçekleştirilmesi gerekli olan işlemlerde (Banka, okul, mahkeme, SSK vb.) ayda en fazla 1 iş günü.
• I. Dereceden Yakın kavramı; personelin eş, anne, baba, kardeş ve çocuklarını kapsamaktadır.
• Mazeret izinlerinin toplamı bir yıl içinde 3 iş gününü geçemez; aksi takdirde ücretsiz izinmiş gibi değerlendirilirler.
• Personel, mazeret izni kullanmasına neden olan durum meydana gelince İnsan Kaynakları Departmanı’na İzin Talep Formu ile talepte bulunarak iznini kullanabilir. Yazılı talepte bulunamadan izin kullanmak zorunda kaldıysa, durumu işe gelemediği gün en geç saat 10:00’a kadar bağlı olduğu departman sorumlusuna bildirir. Departman sorumlusu, durumu personelin bağlı bulunduğu Müdür’e bildirir. Personel, işbaşı yaptığı gün, Görev /İzin Kâğıdı’ nı doldurarak ve bağlı bulunduğu müdüre imzalatarak İnsan Kaynakları Departmanı’na teslim eder.
14.4. Sosyal İzinler
• Aşağıda belirtilen hallerin belgelendirilmesi durumunda personel, belirlenen sürelerde ücretli sosyal izin hakkını kullanabilir.
I. Dereceden Yakınların Vefatında 3 İş günü,
II. Dereceden Yakınların Vefatında 1 İş günü,
Evlilik 3 İş Günü
Erkek İşçinin Eşinin Doğum Yapması 5 İş günü,
Doğal Afet (Su Baskını, Yangın Vb.) 1 İş günü,
• I. Dereceden Yakın kavramı; personelin eş, anne, baba, kardeş ve çocuklarını kapsamaktadır.
• II. Dereceden Yakın kavramı; personelin dede, nene, dayı, amca, hala, teyze, yeğen ve kardeş eşlerini kapsamaktadır.
• Sosyal izinlerin, yukarıda belirtilen durumların oluştuğu tarihlerde kullanılması esastır, aksi takdirde izin hakkı ortadan kalkar.
• Sosyal izinlerin bir yıl içinde sebep olarak 3 defayı aşmaması gerekir; aksi takdirde ücretsiz izinmiş gibi değerlendirilirler.
• Kadın personelin doğum izni yasaya uygun olarak kullandırılır. Buna göre doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olma üzere toplam 16 haftalık ücretli doğum izni hakkı mevcuttur. Çoğul gebeliklerde doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktor onayı ile personel isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Bu durumda, personelin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
• Doğum yapan kadın personel, yukarıda belirtilen sürelere ek olarak 6 aya kadar ücretsiz izin hakkını kullanabilir.
• Bir yaşından küçük çocuğu olan kadın personele günde toplam 1,5 saat süt izni verilir. Bu süreyi nasıl kullanacağını personel kendisi belirler.
• Personel, Sosyal İzin hakkının doğmasına neden olan durum meydana gelince bağlı bulunduğu Müdür’e İzin Formu ile talepte bulunarak iznini kullanabilir.
• Belgelendirilmeyen sosyal izin talepleri ücretsiz izin olarak işleme alınır.
• Sosyal İzin hesabında cumartesi günü iş günü olarak dikkate alınmaktadır.
14.5. Ücretsiz İzin
• Personel, kanun ile belirtilen hallerin dışında da bağlı bulunduğu Müdür’ün onayını alarak Ücretsiz İzin alabilir.
• Ücretsiz İzin talepleri, Görev / İzin Kâğıdı ile bağlı olunan Müdür’e yapılır.
• Müdür tarafından onaylanan Görev / İzin Kâğıdı İnsan Kaynakları Departmanı’na teslim edilir.
• Yazılı izin talebinde bulunamadan izin kullanmak zorun kalan personel durumu işe gelemediği gün en geç 12:00 ‘a kadar bağlı olduğu Müdür’e bildirir. İşbaşı yaptığı gün Görev / İzin Kâğıdını doldurarak bağlı bulunduğu Müdür’e verir. Müdür tarafından onaylanan Görev / İzin Kâğıdı İnsan Kaynakları Departmanı’na teslim edilir.
BÖLÜM XI
DİSİPLİN HÜKÜMLERİ
Disiplin Cezalarında Usul
Madde 15- Disiplin Cezaları, personelin Şirket’e bağlı şantiye içindeki çalışmalarını huzur içinde yapabilmesi, şirket hizmetlerinin iş birliği içinde yürütülmesi, şirket ve personel yararlarının tam olarak korunması amacıyla uygulanan yaptırımlardır. İşe alımı yapılan her personel, iş başı yapmadan önce Ek-28’de taslağı mevcut Personel Disiplin Yönetmeliğini imzalayarak iş başı tarihi itibariyle bu yönetmeliğin kendisine uygulanmasını kabul eder.
15.1- Disipline aykırı davranışlardan cezaya tabi olanlar Ek-28’de yer alan Personel Disiplin Yönetmeliği’nin birinci ekinde belirtilmiş olup, bu maddelere uyulmadığı takdirde adil olarak verilecek karar (ihtar ya da işten çıkarma) uygulanacaktır.
15.2- Disipline Aykırı Davranışlar 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi esas alınarak detaylandırılmıştır.
15.3- Bir yılda 3 kez ihtar alınması halinde bu durum Disiplin Kurulu tarafından değerlendirilecektir.
15.4- Birinci bölümde bulunan maddeler (hafif ihlaller) meydana geldiği taktirde ilkönce sözlü uyarıda, davranış tekrarlanırsa yazılı uyarıda (ihtar) bulunulacaktır.
15.5- İkinci bölümde bulunan maddeler (orta ihlaller) meydana geldiği taktirde yazılı ihtarda bulunulacaktır.
15.6- Üçüncü bölümde bulunan maddeler (ağır ihlaller) meydana geldiği taktirde sözleşme bildirimsiz ve tazminatsız feshedilerek personel işten çıkarılacaktır.
Madde 16. Aşağıdaki maddelerde sıralanan durumlarda personele sözlü ya da yazılı ihtar bildirimi yapılır.
Madde 17
Hafif Nedenler
- 1– İzinsiz işe gelmemek (telefonla izin istemek)
- 2– Çalışma saatlerine ve kurallara uymamak
- 3– Mesai saatlerinde çalışma alanlarında bulunmamak
- 4– İzin alırken günlük izin belgesi imzalamamak
- 5– İş yaparken sürekli konuşmak, başkalarının çalışmasını engellemek
- 6– İş yapmaktan kaçınmak ve işi savsaklamak
- 7– Nedensiz başka bir bölümde bulunmak
- 8– Sürekli izin isteyerek iş kaybına neden olmak
- 9- İşinde ihmalkâr veya dikkatsiz davranmak, düzensizlik göstermek
17.10- Kendisine verilen işi geciktirmek veya nedensiz başka bir işle ilgilenmek
17.11– Kıyafet görünüm ve davranışları ile işin ve şirketin ciddiyetine aykırı davranmak
17.12– Uygun saç ve sakal tıraşı olmamak
17.13– Yemek saatlerinde lakayt tavırlar sergileyerek ortam ve huzuru bozmak
17.14– Diğer çalışanları rahatsız edecek davranışlarda bulunmak
17.15– İşyerini temiz tutmamak, çalıştığı aletleri dağınık bırakmak, toplamamak
17.16– İşyeri İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun koyduğu kurallara uymamak
17.17– Çalıştığı bölümde kullanması gereken koruyucu ekipmanları kullanmamak (maske, eldiven, bot, tulum)
17.18- Çalışılan işin özelliğine göre hijyenik olmamak veya koruma malzemesi olarak verilmiş bulunan eldiven, gözlük, maske, galoş, önlük, bone vb. malzemeleri kullanmamak
17.19- İşyerine ait araç ve gereçlerle izinsiz olarak özel işlerini yapmak
17.20- Sigara içilmesi yasak alanlarda ve saatlerde sigara içmek (lavabolar, koridorlar…)
17.21- Hastalanma ve acil durumlarda; vizite kâğıdı alıp muayene olduktan hemen sonra istirahat kâğıdı, işbaşı kağıdını getirmemek
17.22- İşyeri hekiminin firmada olduğu saatlerde çok acil durumlar dışındaki rahatsızlıklar için işyeri hekimine muayene olmak yerine izin istemek
17.23- Soyunma, giyinme, yıkanma, dinlenme ve tuvalet ihtiyaçlarını kendilerine ayrılan yerlerde gerçekleştirmemek
17.24- Yıllık İzne çıkarken yıllık izin talep formunu imzalayıp, izne gitmeden Personel ve İnsan Kaynakları Birimi’ne teslim etmemek
Madde – 18
Orta Nedenler
18.1- Verilen görevleri yerine getirmemek, uyarıları dikkate almamak
18.2- Amiri izin vermediği halde izinsiz işyerini terk etmek
18.3- Amirlerine herhangi bir nedenle yalan söylemek
18.4- Yöneticisine, iş arkadaşlarına ve bağlı çalışanlarına rahatsız edici, nezaket ve saygı dışı davranış ve sözlerde bulunarak huzursuzluk yaratmak
18.5- Özel sebepler nedeniyle diğer çalışanları rahatsız etmek veya zarara uğratacak davranışlarda bulunmak
18.6- Çalışma esnasında çalışma arkadaşıyla çıkan bir olumsuzlukta bölüm amirinden yardım istemek yerine tartışmaya ya da kavgaya katılmak
18.7- Diğer çalışanlara küfretmek
18.8- Şirketin müşterilerine, başvuru sahiplerine ve üçüncü şahıslara, Şirketin ciddiyetine ve menfaatlerine aykırı davranarak nezaket dışı hareketlerde bulunmak
18.9- Müşterilere üretilen mal ve hizmetin tanıtımı yapılırken onların duygu ve düşüncelerini istismar etmek; yanlış, eksik ve yanıltıcı ifadeler kullanmak
18.10- Eski ya da yeni müşterilere ait bilgileri, ilgili tarafın onayı olmadan açıklamak
18.11- Tüm makine ve teçhizatları belirtilen kullanım talimatına aykırı kullanmak
18.12- Sorumluluk taşımadığı konularda iş makinelerini ya da elektrik tesisatını birim amirinin bilgisi olmadan kullanmak, kendini ve işyerini tehlikeye atmak
18.13- Yük taşıma araçlarını ve tesisatını (asansör, calaskar, forklift.) yük taşıma harici kullanmak
18.14- Dikkatsizce ya da kasten ürünlere küçük hasarlar vermek
18.15- Şirket demirbaşlarına kasti küçük hasarlar vermek
18.16- Soyunma dolaplarının aranmasına karşı koymak veya engel olmak
18.17- Fabrika çıkışı güvenlik elemanlarının çanta ve poşetlerine bakmasına izin vermemek
18.18- Portör veya periyodik muayenelerin yapılması gerektiği halde bildirilen tarihlerde muayeneye katılmamak
18.19- İstirahatli, izinli, mesai saatleri haricinde her ne sebeple olursa olsun izinsiz işyerine girmek veya işyerinde çalışmak
18.20- İşyerine tabanca ya da kullanılması yasal olmayan kesici aletleri sokmak
18.21– Alkollü veya uyuşturucu madde kullanarak işyerine gelmek veya işyerinde alkol ve uyuşturucu madde kullanmak.
Madde 19
Ağır Nedenler (4857 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 25) Haklı Nedenle Feshi Gerektiren Haller
Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
1) Sağlık sebepleri:
a. İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.
b. İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.
(a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17’nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74’üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.
2) Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
a. İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
b. İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.
c. İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
d. İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84’üncü maddeye aykırı hareket etmesi.
e. İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
f. İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
g. İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
h. İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
i. İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.
3) Zorlayıcı sebepler:
İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.
4) İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17.maddedeki bildirim süresini aşması.
Madde- 20
Sözleşme ve Yönetmeliğin Bağlayıcılığı
Çalışan, İş sözleşmesi ve Yönetmelik eki olarak imza altına alınan taahhütnamelere uymak zorundadır. Uymayan çalışan hakkında yönetmelik ve ilgili iş kanunu hükümleri uygulanır.
BÖLÜM X
İŞ AKDİNİN BİTİMİ
Madde- 21 İş sözleşmesinin Feshi ve Süreli Fesih
İş kanunun 25/II maddesi haricinde iş bitiminden önce iş akdini feshedecek personel;
21.1- 6 aya kadar hizmeti olanlar 2 hafta,
21.2- 6 aydan 1,5 yıla kadar hizmeti olanlar 4 hafta,
21.3- 1,5 yıldan 3 yıla kadar hizmeti olanlar 6 hafta,
21.4- 3 yıldan fazla hizmeti olanlar 8 hafta, önceden yazılı bildirimde bulunmak zorundadır.
21.5- Ancak personelin bildirim süresinden önce ayrılmasına, yazılı olarak muvafakat edilmesi kaydıyla, izin verilebilir. İş sözleşmesinin şirket tarafından bildirimli feshi de aynı sürelere tabidir.
Yetersiz Performans Nedeniyle İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
21.6- İş sözleşmesi aşağıdaki hallerde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre feshedilir.
21.7- Performans değerlendirme sonucunda alınan önlemlere rağmen personelin iki dönem üst üste yetersiz performans göstermesi.
21.8- Sosyal Sigortalar Kanunu açısından emeklilik hakkını kazanan personelin işe yoğunlaşmasında azalma ve verimliliğinde düşme olduğunun tespit edilmesi.
21.9- Personelin ölümü halinde iş sözleşmesi kendiliğinden sona ermiş olur. Personelin çalıştığı süre içinde kanundan ve iş sözleşmesinden doğan hakları, veraset ilamının ibrazı koşulu ile yasal varislerine ödenir ve ibraname alınır.
İşten Ayrılış İşlemleri
Madde 22- Personelin istifası halinde aşağıdaki işlemler yapılacaktır;
22.1- Personelin işe girdiği tarihten ayrıldığı tarihe kadar olan puantajları ve ücret hesap pusulaları kontrol edilecek ve imzasız olanlar imzalattırılacak
22.2- İstifa dilekçesi alınacak (el yazısı ile yazılmış olacak)
22.3- Kıdem, ihbar, izin ve fazla çalışma bilgilerinin bulunduğu ibraname hazırlanacak ve imzalatılacak
22.4- Talebi olması halinde personele çalışma belgesi verilecek
22.5- Personelin işten ayrılmasını müteakip 3 iş günü sonra tebligat adresine telgraf veya APS ile istifasından dolayı iş akdinin sonlandırıldığına dair bildirimde bulunulacak
22.6- Nakil nedeni ile görevi kabul etmeyen personele yeni işyerine atandığına dair telgraf veya APS ile adresine tebligat yapılacak yeni işyerine SGK girişi yapılacak, yeni işyerine gitmemesi halinde 3 gün tutanak düzenlenecek 3 gün sonra ilgili personelin tebligat adresine telgraf veya APS ile yazılı bildirimde bulunulacak
Fesih nedeninin ispat edilememesi;
Fesih nedeninin ispat edilememesi, iş sözleşmesinin feshinde iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde öngörülen usule uyulmamış olması, fesih için gösterilen nedenin feshi gerektirecek haklı neden oluşturmaması gibi durumlarda yapılan fesih “haksız fesih” olmaktadır. İş sözleşmesinin haksız biçimde bildirimsiz olarak feshi durumunda fesih işlemi hiç yapılmamış gibi sayılmamaktadır. Haksız olarak yapılan bildirimsiz fesih işlemine “bildirimli fesih” hükümleri uygulanmaktadır. İş sözleşmesinin işveren tarafından bildirimsiz olarak (derhal) feshinde, feshe gerekçe gösterilen işçinin eylem ile ceza arasında adil bir oranın olması ilkesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Hayatın olağan akışına göre hafif sayılacak bir aykırı davranışa ağır bir ceza verilmemesi gerekmektedir. (4857/m.20). İşyerindeki personelden kaynaklanan her türlü olumsuz fiilin yazılı kayıt altına alınması esastır.
Madde 23 – Toplu İşten Çıkarma Belirli Süreli Sözleşmeler için uygulanır; Toplu işten çıkarmanın tanımı, 4857 sayılı İş Kanunu’nda işçi çıkarılan işyerindeki işçi sayısına, işçi çıkarılan zaman aralığına ve işten çıkarılan işçi sayısına göre yapılmıştır. Buna göre bir işyerindeki işçi çıkarmanın toplu işçi çıkarma olabilmesi için o işyerinde en az yirmi işçi çalışması gerekmektedir. Yirmi işçiden az işçi çalıştıran işyerlerinde işçilerin tamamı işten çıkarılsa bile olay toplu işten çıkarılma olarak değerlendirilemez. Toplu işçi çıkarmanın olabilmesi için ikinci koşul çıkarılacak işçi sayısıdır. İşçi sayısının hesabı bir aylık zaman diliminde çıkarılan işçilerin toplamı göz önünde bulundurularak yapılır. Bu koşula göre;
1- 20-100 arası işçi çalıştıran işyerlerinde en az 10 işçi,
2- 101-300 arası işçi çalıştıran işyerlerinde en az %10 oranında işçi,
3- 301 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 30 işçi,
çıkaran işyerlerinde toplu işten çıkarmadan söz edilebilir.
İşveren yukarıdaki tanıma giren işçi çıkarmalarda mutlaka bir neden belirtmek zorundadır.
Kanun işten çıkarma nedenlerini beş kategoride değerlendirmiştir.
1- Ekonomik Nedenler; Ülkedeki genel ya da sektörel durum veya krizler.
2- Teknolojik Nedenler; İşyerindeki teknolojik yenilikler ve bu yeniliğin getirdiği sermaye yoğun teknolojinin kullanılmaya başlanması.
3- Yapısal Nedenler; İşyerinde yapılan işin yapısının daha az işçi çalıştırılan bir iş şeklinde değiştirilmesi.
4- İşyerinin Gereği; İşyerinin fiziki olarak küçülmesi.
5- İşin Gereği; İşyerinde yapılan işin çeşit ya da miktar olarak daraltılması.
Toplu işten çıkarmalarda, işten çıkarma yapılmadan en az 30 gün önce, işçi çıkarmanın sebepleri, çıkarılan işçi sayısı, işçilerin hangi zaman aralığında işten çıkarılacaklarını belirtir bildirim Çalışma Bölge Müdürlüğüne, Türkiye İş Kurumuna yapılmalıdır.
Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini Çalışma Bölge Müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur.
İşyerinin bütünüyle kapatılması halinde, işveren sadece durumu 30 gün önceden Çalışma Bölge Müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlüdür. İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır.
Geçici işyerlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işten çıkarılmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
İşveren şekil ve içerik olarak 4857 sayılı yasanın 29.maddesindeki hükümlere aykırı davranırsa işveren veya işveren vekili işten çıkardığı her işçi için idari para cezasına çarptırılır.
BÖLÜM VIII
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
MADDE 24- Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Haller
Bu yönetmelikte belirtilmeyen diğer tüm hususlar iş kanunu, diğer ilgili kanun hükümleri ve iş sözleşmesi çerçevesinde düzenlenip yerine getirilir. İşveren Yönetmeliği ihtiyaç halinde tek taraflı olarak revize edip yeniden yayınlama hakkında sahiptir.